Konuralp Antik Tiyatro - Bu Fotoğrafı Yorumlayalım (1)
- Zerrin Avan
- 20 Oca
- 2 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 24 Oca
Yazan: Zerrin Avan, Sanat Tarihçisi
Bu fotoğrafı 2024'ün temmuz ayında çektim. Fotoğrafta, Konuralp Antik Tiyatro yapısı görülmekte. Tiyatronun yarım daire şeklindeki oturma sıraları (cavea) oldukça belirgin, taş bloklardan oluşuyor ve merdivenlerle bölünmüş. Sahne alanı (orchestra) oval bir boşluk oluşturuyor. Çevresindeki oturma sıraları zamanla yıpranmış, ancak büyük oranda sağlam kalmış.
Antik tiyatrolardaki oturma sıralarını bölen merdivenlere “kerkides” denir. Bu merdivenler, izleyicilerin oturma yerlerine kolaylıkla ulaşmasını sağlamak için tasarlanmıştır. Fotoğrafta görülen merdivenler, tiyatronun oturma sıralarını dilimler halinde bölüyor ve simetrik bir düzen oluşturuyor.
tonozlu bir geçiş
Sağ üst kısımda tonozlu bir geçiş var. Özellikle kemerli yapıların simetrik ve uyumlu tasarımı, antik mimaride hem pratik hem de mimari bir unsur olarak kabul edilmiştir. Amacı;
Giriş ve Çıkışları Düzenlemek (Vomitorium)
Sahne ile İzleyici Alanını Ayırmak
Yapısal Dayanıklılık Sağlamak
Prestijli Alanlar İçin Ayrıcalık
Bu tonozlu geçiş, yapının hem işlevselliğini artırmış hem de antik tiyatro mimarisinin zarafetini yansıtmıştır.
Vomitorium olarak adlandırılan bu tonozlu geçişler, tiyatroya gelen izleyicilerin oturma alanlarına rahatlıkla ulaşmasını sağlar. İzleyiciler bu koridorlardan girerek kendi oturma yerlerine hızlı bir şekilde yönlendirilirdi. Etkinlik bitiminde ise aynı geçişler sayesinde kalabalık seyirciler düzenli bir şekilde dışarı çıkardı.
Tonozlu geçişler, orchestra (sahne alanı) ile oturma sıraları arasındaki bağlantıyı kontrol etmek için kullanılabilir. Özellikle sahneye yakın bölümlerde, sanatçılar ya da özel izleyiciler için ayrı bir geçiş sağlayabilir.
Tiyatronun taş bloklardan oluşan oturma alanları oldukça ağırdır. Tonozlar, bu yapıyı desteklemek ve yükü eşit şekilde dağıtmak için mimari bir çözüm olarak kullanılmıştır. Bu tonozlar, oturma sıralarını taşıyan zemin alt yapısının sağlam kalmasını sağlar.
Bu Tiyatro kaç kişilik olabilir?
Bu tiyatronun 4.000 ila 6.000 kişilik bir kapasiteye sahip olabileceği tahmin edilebilir. Kesin bir rakam belirlemek için alanın çapı, oturma sıralarının sayısı ve her sıraya sığabilecek kişi sayısı gibi daha spesifik verilere ihtiyaç duyulur. Fotoğrafta birkaç katmanlı oturma sırası (cavea) görülmekte. Bu, tiyatronun büyük ihtimalle orta ölçekli bir tiyatro olduğunu düşündürür.
Tipik Kapasiteler:
• Küçük tiyatrolar: 1.000 - 3.000 kişi
• Orta ölçekli tiyatrolar: 3.000 - 7.000 kişi
• Büyük tiyatrolar: 10.000+ kişi
Çevredeki doğa unsurları ve gün ışığının vurduğu alan yapının tarihi atmosferini daha da vurguluyor.
Bu tür tiyatro yapıları, Antik Yunan ve Roma dönemlerine ait olup, toplumsal ve kültürel etkinliklerin icrası amacıyla inşa edilmiştir.
Yazan: Zerrin Avan
Comments