Konuralp Meydanının zemin kaplaması; taş döşemeler, modernleşen altyapının izlerini taşıyor. Merkez Cami, Konuralp Türbesi ve sivil mimari yapılarla harmanlanmış küçük bir meydanı çevreliyor.

Konuralp, yalnızca antik Prusias ad Hypium kalıntılarıyla değil, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan geleneksel sivil mimarisiyle de dikkat çeken çok katmanlı bir yerleşim dokusuna sahiptir. Bu sivil mimari örnekleri, kentin sadece arkeolojik değil aynı zamanda etnografik ve kültürel sürekliliğini de gözler önüne serer. Konuralp, yalnızca antik Prusias ad Hypium kalıntılarıyla değil, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan geleneksel sivil mimarisiyle de dikkat çeken çok katmanlı bir yerleşim dokusuna sahiptir. Bu sivil mimari örnekleri, kentin sadece arkeolojik değil aynı zamanda etnografik ve kültürel sürekliliğini de gözler önüne serer. Konuralp, yalnızca antik Prusias ad Hypium kalıntılarıyla değil, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan geleneksel sivil mimarisiyle de dikkat çeken çok katmanlı bir yerleşim dokusuna sahiptir. Bu sivil mimari örnekleri, kentin sadece arkeolojik değil aynı zamanda etnografik ve kültürel sürekliliğini de gözler önüne serer. En yaygın yapı sistemi: Hımış yapım tekniği → Ahşap taşıyıcı iskelet + arası taş veya kerpiç dolgulu duvarlardır. Bu yapılar yalnızca konut değil, aynı zamanda bellek mekânlarıdır. Erken Osmanlı yerleşim geleneği ile Cumhuriyet dönemi modernleşme etkileri iç içe geçmiştir. Konuralp’in özgün kent kimliği, bu evlerin korunmasıyla yaşatılabilir.

Konuralp Antik Tiyatrosu, Düzce’nin Konuralp beldesinde yer alan ve Hellenistik ve Roma dönemine ait Batı Karadeniz'deki en iyi korunmuş antik tiyatrodur. Aynı zamanda antik Prusias ad Hypium kentinin kalbinde konumlanmış bu yapı, bölgenin tarihsel önemini ve kültürel zenginliğini gözler önüne serer. Roma döneminde sanatı, halkı, yönetimi ve toplumsal yapıyı bir araya getiren bir mekandır. Yapı, hem kamu tiyatro ve eğlence yapısı hem de politik toplantı alanı olarak kullanılmıştır. Yarı dairesel cavea (oturma alanı) doğu yamacına yaslanmıştır. Merdivenlerle bölünmüş tribünler hâlindedir (kerkides).

Tarihi boyunca Konuralp, Melen Deresi, çeşmeler, su kemerleri ve yer altı kaynaklarıyla tarımsal üretime elverişli olmuştur. Konuralp’te tarım, yalnızca ekonomik bir uğraş değil, aynı zamanda bölgenin binlerce yıllık kültürel sürekliliğini taşıyan bir yaşam biçimidir. Antik çağlardan günümüze kadar gelen verimli toprakları, doğal su kaynakları ve iklimsel zenginliğiyle, Konuralp, Düzce’nin tarım belleğinde önemli bir yere sahiptir. Antik Prusias ad Hypium kentinin çevresinde yapılan arkeolojik kazılar, bölgenin tarım ve gıda üretimiyle iç içe olduğunu gösteriyor. Tykhe - Cornucopia (bereket boynuzu) gibi simgeler, bu bölgenin tarih boyunca bereketle özdeşleştirildiğini gösterir. Tarla işleri, harman zamanı, bahar aylarında tohum ekimi geleneksel yaşamın ritmini belirler. Kadın emeği çok yoğundur – tohumdan hasada kadar üretimin her aşamasında yer alırlar. Ortak iş yapma kültürü (imece) özellikle geçmişte güçlüydü; bugün nostaljik biçimde hâlâ yaşatılmak isteniyor.

Tipik Osmanlı Mahalli Tipi mimari yerleşime sahip Konuralp'te; Cami, hem manevi hem de mimari açıdan Konuralp’in merkezinde yer alan bir odak noktasıdır. Günümüzdeki haliyle sade ve modern bir mimariye sahip olsa da, eski Konuralp camilerinde görülen taş temeller, ahşap unsurlar ve kırma çatı geleneğini sürdüren izler taşır. Cami çevresinde geleneksel kahvehaneler, küçük dükkanlar ve meydan boyunca uzanan asırlık sokaklar yer alır. Asma pergolalar, oturma alanları ve su kaynakları (çeşmeler) caminin çevresine geleneksel bir atmosfer kazandırır.

Müze, hem yerli ziyaretçiler hem de araştırmacılar için önemli bir arkeolojik bilgi merkezidir. Müzenin amacı, bölgedeki arkeolojik kazılardan elde edilen eserleri korumak, sergilemek ve gelecek nesillere aktarmaktır. Konuralp Müzesi özellikle Tunç çağı, Roma, Hellenistik ve Bizans dönemlerine ait eserler öne çıkar. Antik mimari parçalar, lahitler, yazıtlar ve sütun tamburları açık alanda sergilenir. Ziyaretçilere tarihle yüz yüze gelme imkanı sunan, küçük ölçekli ama yüksek değerli bir müzedir. Geçici olarak kapalıdır.

Konuralp’teki su kemerleri ve tiyatroyla birlikte, Roma mühendisliğinin bütünsel bir parçası olarak değerlendirilebilir. Konuralp Roma Köprüsü, antik Prusias ad Hypium’un günlük yaşamında hem ulaşımı sağlayan hem de mühendislik dehasını sergileyen önemli bir yapıydı. Günümüze ulaşan kalıntılarıyla bu köprü, hem tarihî hem de mimari açıdan oldukça kıymetlidir. Prusias ad Hypium antik kentinin içinden geçen Hypios (bugünkü Melen Çayı) üzerinde yer alır. Kentin doğal coğrafyasıyla uyumlu biçimde inşa edilmiştir, Roma döneminin kent içi ulaşım yollarını birbirine bağlar. Yaklaşık olarak M.S. 1. yüzyıla, Roma İmparatorluk dönemine tarihlenmektedir. Prusias ad Hypium, Bitinya bölgesinin önemli Roma kentlerinden biri olduğundan, köprü hem askerî hem de ticari geçişler için kullanılmıştır. Kemerlidir – tipik Roma mühendisliğinin örneğidir. Su taşkınlarına karşı oldukça sağlam bir temele oturtulmuştur.

Konuralp’te hayvancılık, tıpkı tarım gibi bölgenin tarihsel kimliğini ve kırsal yaşam kültürünü şekillendiren unsurların başında gelir. Geçmişten bugüne, süt, et, yün, yumurta gibi temel ihtiyaçların üretildiği bu alan, aynı zamanda ekolojik denge, yerel üretim ve geleneksel yaşam biçimiyle iç içedir. Roma mozaiklerinde yer alan koyun, keçi ve sığır figürleri, hayvancılığın antik çağdan itibaren bölgede sürdüğünü kanıtlar.

Konuralp Türbesi, Düzce’nin Konuralp beldesinde yer alan ve bölgenin hem tarihi hem de manevi hafızasında özel bir yere sahip olan bir yapıdır. Bu türbe, Osmanlı’nın kuruluş dönemine tanıklık etmiş önemli komutanlardan biri olan Konuralp Bey’e adanmıştır. Osmanlı Beyliği’nin Batı Anadolu’da Bizans’a karşı yaptığı seferlerde öncü komutanlardandır. 1300’lü yılların başında, bugünkü Düzce ve çevresini Osmanlı topraklarına katmıştır. Prusias ad Hypium antik kenti kalıntılarının üzerinde kurulu Konuralp kasabası da ismini bu komutandan alır. Mevcut türbe, 2020 yılında rekonstrüksiyon (yeniden yapım) çalışmalarıyla düzenlenmiştir. Türbenin mimarisi sade bir Selçuklu-Osmanlı geçiş dönemine referans verir. Türbe, sadece bir mezar yapısı değil; Konuralp halkı için bir ziyaretgâh, tarihi bir bağ ve yerel kimliğin taşıyıcısıdır.

Bölgede yürütülen arkeolojik kazılar, sadece yapıların değil, aynı zamanda bir kentin belleğinin gün yüzüne çıkarılmasıdır. Bu kazılar, Konuralp’in Anadolu arkeolojisi içindeki özel yerini pekiştirmektedir. Konuralp kazıları, Karadeniz ile İç Anadolu arasında kalan bölgenin Roma dönemine ait en önemli şehir planlarından birini belgelemektedir. Antik kent; tiyatro, surlar, su kemerleri, agora (pazar yeri), stadyum, hamam yapıları ve nekropol (mezarlık) gibi pek çok mimari unsurdan oluşur. Bölgede ilk bilimsel kazılar 1950’li yıllarda başlamıştır. Sistematik kazı çalışmaları, Düzce Üniversitesi Arkeoloji Bölümü ve Kültür ve Turizm Bakanlığı iş birliğiyle yürütülmektedir.

Konuralp Roma Hamamı, Prusias ad Hypium’un gündelik yaşamını, hijyen anlayışını ve sosyal kültürünü yansıtan en çarpıcı kalıntılardan biridir. Roma kentlerinde hamamlar, sadece temizlik değil, aynı zamanda sosyalleşme ve kamusal yaşamın bir parçası olarak inşa edilmiştir — ve Konuralp’teki örneği, bu kültürün Anadolu’daki güçlü yansımalarından biridir. Konuralp Antik Kenti’nin (Prusias ad Hypium) merkezinde, tiyatro ve agora gibi yapılarla yakın ilişkide konumlanmıştır. M.S. 1.–3. yüzyıllar arasında kullanıldığı tahmin edilmektedir. Koruma altındadır, ancak tanıtım ve çevre düzenlemesi halen geliştirilmeye açıktır.

Konuralp’in coğrafi işaretli ürünleri, bu bölgenin toprağından, tarihinden ve kültürel hafızasından beslenen yerel değerlerdir. Coğrafi işaret (Cİ), bir ürünün belirli bir bölgeye özgü olduğunu ve o bölgenin bilgisiyle, doğasıyla, geleneğiyle üretildiğini belgelendirir. Konuralp’te bu belge, sadece bir damga değil; yerel kimliğin korunması ve yaşatılması adına bir taahhüttür. Konuralp’in Coğrafi İşaretli Ürünleri: Yufkalı Konuralp Pilavı ve Konuralp Pirincidir. Coğrafi işaret, ürünün taklit edilmesini önler. Yöre halkının ekonomik kazanç elde etmesini sağlar. Kültürel mirasın korunarak yaşatılmasına katkı sunar.