Aslan Ayağı
"tiyatroda aslana da rol verelim bizi korusun!" 

Konuralp tarihlendirmelerinde, Herakleialı Memnon tarafından, MÖ. 279 yılında Prusias’ın, önceki ismi olan "Kieros" adıyla, Herakleia’ya bağlı bir koloni kenti olduğu bilgisi aktarılmaktadır. Bu bağlamda, Yunan ve Roma sanatının izlerinin varolduğu Konuralp Antik Tiyatro'nun, MÖ.300-MS.300 tarihleri arasında inşa edilmeye başlanıp aktif olarak kullanıldığını  düşündürür. Arkeolojik kazıların desteklediği somut veriler ile kentin, Dionysos kültü ile yakından ilişkili olduğu, Tanrıça Tyche/Fortuna ile kentin kişileştirildiği anlaşılmaktadır.

Görselde gördüğümüz Konuralp (Prusias ad Hypium) Antik Tiyatro'nun oturma sıralarındaki aslan ayaklarını sonra uzun uzun yazacağım ancak, Roma'nın güçlü ve yenilmez doğasının aslan ayağına bürünmüş sanatsal arka planına tiyatro ve mitoloji üzerinden kısaca değinmek istiyorum. Tiyatrolar, antik dünyada toplumun bir araya geldiği önemli alanlardır. Taşıdığı sembolizm anlamı ile aslan figürleri, bu kamusal alanların önemini ve gücünü sembolize ederek bu ritüellerde koruyucu ve kutsal bir rol oynayabilir. Antik tiyatrolar, sadece eğlence için değil, aynı zamanda dini törenler ve ritüeller için de kullanılırdı; tiyatroda aslan figürleri, yapıyı ve izleyicileri kötü ruhlardan ve olası tehlikelerden koruma amacıyla yerleştirilmiş olabilir. Farklı kültürler ve mitolojilerde aslanlar önemli roller oynamış ve çeşitli tanrılar, kahramanlar ve efsanelerle ilişkilendirilmiştir. Zeus, Artemis, Apollon gibi... Örneğin Yunan Mitolojisinde, Herakles'in (Herkül) On İki Görevi'nden biri, Nemea bölgesinde terör estiren yenilmez Nemean Aslanı'nı öldürmekti. Herakles, aslanı çıplak elleriyle boğarak öldürdü ve onun derisini zırh olarak kullandı. İnsanlık tarihinin derinliklerinde köklü bir yere sahip olan aslan, mitolojide ve sembolizmde evrensel olarak gücü, cesareti, liderliği, kraliyeti ve koruyuculuğu temsil eder. Aslan figürleri, genellikle kapılarda veya girişlerde koruyucu semboller olarak da kullanılır. Mitolojik hikayelerde ve sanatta, insan doğasının vahşi ve kontrolsüz yanlarını, doğanın koruyucu ve bereketli gücünü ve sanatsal yaratımın ilhamını yansıtır. Örneğin Dionysos; şarap ve üzüm bağları, doğurganlık ve bereket, çılgınlık ve kuralsızlık, tiyatro ve maske. Dionysos kültü ile yakından ilişkili olan Konuralp'te, onun adına şenlikler düzenlendiği arkeolojik veriler ışığında biliniyor. Dionysos asma yapraklarının yanı sıra genellikle aslanlarla birlikte veya aslan derisi giymiş olarak tasvir edilir. Aslan figürleri, şarap, tiyatro ve bereket tanrısı Dionysos ile de ilişkilendirilir. Dionysos'un sembollerinden biri olan aslan, tiyatrolarda onun gücünü ve etkisini vurgulamak için kullanılmış olabilir. Bu, onun vahşi doğasını ve gücünü vurgular. Tiyatrolarda aslan figürlerinin kullanılması, bu mekanların ve burada sergilenen oyunların etkileyici ve güçlü doğasını vurgular. Bu figürlerin kullanılması, bu yapıların ve burada gerçekleştirilen etkinliklerin anlamını ve değerini derinleştirmektedir.

Yazı ve Fotograf: Zerrin Avan / 01.07.2024 - Konuralp